Frigya uygarlığı irili ufaklı çok sayıda TÜMÜLÜS’leri ile bilinir. Başkent Gordion da bu tümülüslerde yapılan kazılarda açığa çıkarılan çeşitli eserlerden en çarpıcı olanları MİBİLYALARDIR. Düz bir zemine yapılan mezar odası içine ceset yerleştirilir ve yanına ölü hediyesi olarak kıymetli eşyalar konularak mezar odası kapatılır ve üzeri toprak ile örtülürdü. Konik vebazıları dağ büyüklüğünde olan bu mezarlara TÜMÜLÜS denilir. 

Gordion da şu anki ölçüleri 300m çapında ve 55m yüksekliğinde insan eliyle yapılmış antik dünyanın ikinci en büyük TÜMÜLÜS’ünün kral Midas’a mı yoksa babası Gordias’a mı ait olduğu hala tartışmalıdır. Ancak bu tümülüs büyüklüğü kadar, kazı sonrası ortaya çıkarılan ölü hediyesi olarak gömülmüş mobilyaları ile de ünlüdür. 

Masa, sehpa ve paravanlardan oluşan bu mobilyaların son derece ince bir estetik anlayışla yapılmış ayakları ve taşıyıcı bölümleri şimşir ağacından, yüzeyindeki desenler ve motifler oyma ve kakma metoduyla porsuk ve ardıç ağacından ve üst kaplamaları da ceviz ağacından yapılmıştır. 

Derin bir sanat anlayışı ve ustalıkla yapılmış ahşap mobilyalar ve kaplar dikkatlice incelendiğinde dönemin ustalarının değişik el aletleri yanında bir nevi torna işlevi gören aletleri de kullandıkları belirlenmiş ve bu o dönem için dünyada bir İLK’tir.

Çivi kullanılmadan yapılan bu mobilyaların taşıyıcı ayakları yüzeylerinde kakma metoduyla yapılan motifler verimi, bereketi temsil eden dinsel içerikli motifler olup aynı zamanda Frigya tanrıçası KİBELE’nin soyut temsili figürleridirler.

Pensilvanya üniversitesi ve Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi ile ortaklaşa açığa çıkarılan bu eserler titizlikle restore edilerek aynı müzede sergilenmektedir. Üst tablaları ceviz 
ağacından yapıldığı için zaman içinde okside olarak eridiğinden sadece küçük parçalar günümüze ulaşabilmiştir. Bütünlüğü sağlamak için bu mobilyaların üst yüzeyleri camla kaplanarak kalan parçalar üzerine yerleştirilmiştir. 

Fırsat bulup ziyaret ederseniz, zamanımızdan yaklaşık 2700 yıl önce Anadolu da Frigyalı ustalar tarafından yapılmış antik dünyanın en seçkin mobilyalarını izlediğinizi dikkatinize sunarım.

Yakup Demirli