Erkek Korunma Yöntemleri

VAZEKTOMİ

Erkekler için kalıcı doğum kontrolü sağlamak için tasarlanmış, sık uygulanan küçük bir işlemdir. A.B.D’de her yıl 500000 kişi vazektomi olmayı seçmektedir. Güvenli ve ucuzdur ve seksuel zevki kısıtlamaz.

Yumurtayı dölleyen sperm testislerde üretilir. Vaz deferens yada sperm kanalları denilen iki küçük tüp her iki testisten spermleri taşır. Bu arada spermler prostat sıvısıyla buluşur ve semeni oluşturur. Semen cinsel ilişki sırasında dışarı atılan sıvıdır. Vazektomi, her iki sperm kanalını tıkayarak spermin semen ile karışmasını önler.

Vazektomi esnasında, doktor her iki sperm kanalını keser ve bağlar. Sonuç olarak, dışarı atılan semen içersinde sperm bulunmaz.

VAZEKTOMİ NASIL YAPILIR?

15-30 dakika süren bir işlemdir. Scrotuma 1 yada 2 küçük insizyon gerekir. Sonra sperm kanalları bulunup kesilir ve bağlanır. Kesilen uçların yeniden birleşme ihtimalini azaltmak için her iki uçtan 0,5-1 inç’lik parçalar çıkarılır. Cilt kesileri çok küçük olduğu için dikiş gerekmeyebilir. Eğer dikiş kullanılırsa bunlar kendi kendine eriyecektir.

VAZEKTOMİ BENİ NASIL ETKİLEYECEK?

Vazektomi ile cinsel aktivite, penis duyarlılığı ve erkeklik hormonlarının üretimi etkilenmez. Sperm hücreleri testislerde üretilmeye devam edecekler, fakat bozulacaklar ve vücut tarafından tekrar emileceklerdir. Vazektomi ile spermlerin iletimi engellendiği için, yalnızca ejekulatta sperm olmaması sağlanır, ayrıca ejekulatta spermin hacim olarak oranı yalnız %1 olduğu için, ejekülatın hacminde de bir değişiklik olması ya da bunun fark edilmesi söz konusu değildir.

VAZEKTOMİNİN YARARLARI NELERDİR?
VAZEKTOMİNİN KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?

Vazektomi sonrası uzun süreli komplikasyon görülmemektedir. Vazektomiden sonra erkeklerin %60-70’inde antisperm antikorları oluştuğu doğrudur.Bu spermin kendisine ait bir allerji tipidir.

DİĞER DOĞUM KONTROL SEÇENEKLERİ VAZEKTOMİYE ALTERNATİF MİDİR?

Eğer amacınız sadece çocuk sahibi olmayı ertelemek ise, vazektomi uygun seçim değildir. Gebeliği engelleyen birçok cerrahi olmayan yöntem vardır ve bunların çoğu yüksek olarak efektifdir.
Tablo 1’de sıklıkla kullanılan doğum kontrol yöntemlerinin etkinliği gösterilmektedir.

Doğum Kontrol Metodu 1.Yıldaki Başarısızlık Oranları (%)

Ağızdan alınan ilaçlar 1-3
Rahim içi araçlar 3
Prezervatif 12
Spermisidli diaframlar 18
Sadece spermisidler 21
Takvim metodu 20
Herhangi bir korunma yolu 85

Cinsel perhiz dışında potansiyel komplikasyonları olmayan hiçbir doğum kontrol şeklinin olmadığını hatırlamalısınız. Kadın doğum kontrolü araçlarındaki riskler de en az vazektomiden sonra görülen riskler kadar belirgindir.

Eğer vazektomi olmak istemiyorsanız ve çocuk istemediğiniz konusunda eminseniz partnerinizin tüplerinin bağlanması da alternatif bir işlemdir.

VAZEKTOMİ YAPTIRIRSAM BEYNİMDE NE DEĞİŞMELİDİR?

Vazektominin sürekli (kalıcı) bir işlem olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Bu işlem gelecekte çocuk isteyebilecek erkekler için değildir. Bununla beraber beklenmeyen olaylar (çocuğun erken ölümü yada boşanma) meydana gelirse vazektomiyi geri verme çevirme ihtimali vardır. Bu geri çevirme işlemi ağrılıdır ve pahalıdır. 
Bazı erkekler,vazektomiden sonra gerektiğinde kullanılabilmesi için bazı semen örneklerini bir sperm bankasına yerleştirme yolunu seçmektedirler. Sperm bankası daha sonra gebeliği garanti etmemektedir.

VAZEKTOMİYE NASIL HAZIRLANMALIYIZ?

İşlem genellikle doktor ofisi yada hastanede ayaktan yapılır. İşleme başlamadan hafif bir yemek yiyebilirsiniz. İşlem sırasında lokal anestezi ve gerekli ilaçlar kullanılacağından yanınızda araba kullanacak birisi olmalıdır.

İŞLEM AĞRILI MIDIR?

Bu kısa işlem için, rahatlamanız için size orta dereceli bir sedatif verilebilir. Sedatize bölgenize lokal anestezi yapılacaktır. Kesi yada kesiler çok küçüktür. İşlem de genellikle yarım saatten kısa sürer.

BIÇAKSIZ VAZEKTOMİ NEDİR?

Normal vazektomiden farklı bir işlem değildir. Cilt keski bir klemp ile açılır. yine küçük bir sperm kanalı parçası çıkarılır. Ciltteki açıklık belki biraz daha küçüktür.

İŞLEMDEN SONRA NE HİSSEDECEĞİM?

En sık yan etkileri küçük miktarda kanama (pansumanı hafif boyayan), biraz rahatsızlık ve kesi yerinde orta derecede şişmedir. Bunlar sık değildir ve 72 saat içerisinde geriler. Bazen cilt rengi siyah yada maviye döner. Bu ağrısızdır ve sadece birkaç gün sürer ve tedavisiz kaybolur.

Nadiren küçük bir damar skrotum içine açılabilir ve pıhtı oluşturur. Bu pıhtı zaman içersinde kaybolur. Fakat geniş olursa ağrı yapar ve skrotumun tekrar açılarak temizlenmesini gerektirir. Bu durumda hastaneye yatış ve genel anestezi gerekir.

NE KADAR SÜRE İŞİME GİDEMEYECEĞİM?

72 saat egzersiz ve ağır şeyler kaldırmaktan kaçınacaksınız. Fakat erkeklerin çoğu 2 gün sonra işlerine dönebilir. Bazıları iş kayıpları olmasın diye hafta sonu iyileşmeyi tercih eder.

İŞLEM HER ZAMAN BAŞARILI MIDIR?

Hemen hemen her zaman başarılıdır. Semende sperm görülmesi 1000 vakanın 2’sinde rapor edilmiştir. Bu durum kesik sperm kanal uçlarının büyüyebileceğini ve birleşebileceğini göstermektedir. İkinci bir vazektomi gerekir. Sperm kanallarının kendiliğinden tekrar birleşmesi çok çok nadirdir. Fakat rapor edilmiştir.

NE ZAMAN AMEL GÖRMEYE BAŞLAYABİLİRİM?

3 gün ilişkiden uzak duracaksınız. Ancak daha sonra doktorunuz tarafından steril olduğunuz onaylanınca doğum kontrol yöntemlerini kullanmayı bırakabilirsiniz. Sperm kanallarının kesildiği yerden 6 ay veya uzun süre sperm yolculuk edebileceği için sizden bir yada daha fazla semen getirmeniz istenebilir.

ERKEKLİĞİM ETKİLENECEK Mİ?

Hayır. Vazektomi, kastrasyonla (hadım etmekle) aynı değildir ve hormonlar testislerde üretilmeye devam eder ve kan yolu ile vücuta dağılır. Vazektomiden erkekliğiniz etkilenmez.

İŞLEMİN YAPILMASI

Kendinizi rahat ve huzurlu hissetmeniz için, size anestezi verilecek. Lokal ya da bölgesel anestezi yapılabilir yani rahat fakat uyanık olacaksınız. Ya da genel anestezi verilebilir. Yani işlem esnasında uyuyabilirsiniz. Anestezi etkisini oluşturduktan sonra, doktor skrotumunuza (testislerinizin içinde bulunduğu kese) bir kesi yapar. Vaz deferenslerin kesik uçları bulunup dışarı alınır ve büyüteç altında muayene edilir. Her iki kesik uçtan bir bölüm kesilebilir.

İŞLEMDEN SONRA

Hastanede birkaç saat kalmanız gerekir. Eve gitmenize izin verildiği zaman, arabanızı kullanacak birileri olmalıdır.Hissedeceğiniz rahatsızlık genellikle artan derecelidir.Eğer ihtiyacınız olursa ağrı kesici alabilirsiniz.

İYİLEŞME

İyileşmenize yardım edecek bazı şeyler yapabilirsiniz:

• 1.gün ayaklarınızı mümkün olduğu kadar uzatın, şişme şansını azaltmak için.
Bir buz paketini kısa sürelerle scrotumunuzun üzerine yerleştirebilirsiniz.Bu da şişliği azaltabilir.
• Pamuklu, rahat iç çamaşırları giyin ve sporcuların kullandığı desteklerden kullanın.
• En az 2 hafta ağır kaldırma ve egzersizden kaçının.
• Doktorunuza ne kadar seksten uzak kalacağınızı sorun, semeninizde kan görebilirsiniz bu normaldir.
• Doktorunuza ne zaman işe başlayabileceğinizi sorun.

KOMPLİKASYONLAR VE RİSKLER

Vazektominin geri çevrilmesi sonucunda görülen problemler nadirdir.

• Genel anestezi ile ilgili riskler
• Enfeksiyon, kızarıklık, ağrı
• Skrotum içine kanama, ağrının artması, aşırı şişme, geniş bir lacivert ya da siyah bölge, büyüyen bir şişlik
• Fertilite’nin tekrar kazanılmasında başarısızlık