Ameliyat öncesi hazırlık ülkemiz koşullarında en iyi durumda poliklinikte hastanın görülmesi ile başlar.Cerrah hastasını fizyolojik bir denge içinde ameliyata almak durumundadır. Örneğin:
Gıda depolarının dolu olması
Barsak fonksiyonlarının normal olması
Solunum sisteminde enfeksiyon odağının olmaması
Dolaşım sisteminin optimum yeterlilikte olması
Sinir sisteminin normal bir günlük yaşamdaki kadar huzurlu olması gerekir.

AMELİYAT SONRASI BAKIM

Ameliyat sonrası bakım ameliyathanede ameliyatın hemen bitiminde başlar.
Ameliyat sonunda hastaların masadan sedyeye alınırken uygun pozisyonda tutulmaları omuriliğe ve ekstremitelere zarar verilmemesi açısından çok önemlidir.
Hastaların ameliyat sonrası izlemi çok yakından olmalı ve vital bulgular önce her 15-30 dakikada bir daha sonra ise saatte bir olarak izlenmelidir.
Hasta ameliyathaneden vital bulguları tam stabil olmadan çıkarılmamalı , en ufak değişikliklerden cerrah haberdar edilmelidir.
*Hasta monitorizasyonunda iki basit yöntem:
İdrar kateteri konularak saatlik idrar çıkımının kontrol edilmesi: 30-50 ml\h
Santral venöz basıncın da 5-12 cmH2O arasında tutulması hidrasyonun optimal düzeyde olduğunu gösterir.

POST-OPERATİF AĞRI

Narkotik analjezikler kullanılmalıdır
Epidural kateter ile morfin infüzyonu
Damar içine hastanın kendisinin dozu ayarlanmış bir şekilde morfin veya meperedin infüze etmesi yaygın olarak kullanılır.
Fazla miktarda morfin verilmesi hem solunum sıklığını , hem de derinliğini azaltarak pulmoner atelektazi insidansını artırır.
*Ağrının kesilmesi sadece hastanın konforu için gerekli değildir.
Ağrı varlığında hastalar yüzeyel solunum yaparlar(atelektazi/pulmoner komplikasyonlar)
Ağrı nedeni ile yeterli hareket etmeyen hastalarda venöz göllenmeye bağlı derin ven trombozu insidansı artar
Refleks sempatik aktivite artar , gastrik peristaltizm azalır abdominal distansiyon olur , bulantı kusma olabilir.
Katekolamin deşarjına bağlı vazospasm olur , kardiyak yük artar , doku iskemisi olur.

PARENTERAL SIVILAR

Ameliyat sonrası dönemde parenteral sıvıya gereksinim duyulduğu sürece hastaların aldığı çıkardığının yakından takip edilmesi gerekir.
Ameliyattan sonra hastanın kan volümü gerekli transfüzyonlarla normale döndürülmelidir.
Sık Olarak Kaybedilen Vucut Sıvıları Ve İntravenöz Verilecek Parenteral Sıvılar
SEKIL
Sıvılara potasyum eklenirken bazı noktalar gözden kaçmamalıdır.
-Serumdaki konsantrasyonu 6 mEq/L’ i geçmemelidir. Ciddi aritmiler, sivri 
-Hastalar ameliyat sonrası idrar çıkarmadan sıvılarına potasyum eklenmemelidir. Eğer extra bir kaybı yoksa ameliyat günü sıvılarına hiç potasyum konulmayıp, ertesi gün eklenmesi daha emindir.
-Sıvılara eklenen potasyumun 40 mEq/L’ i geçmemesi ve ayrıca hızlı infüzyonlarda da saatte 40 mEq/L’ i geçmemesi gerekir.

POST-OPERATİF GİS

Uzun süreli açlık engellenmelidir.
Hastanın barsak sesleri dinlenmeli gaz-gaita çıkarıp çıkarmadığı sorgulanmalıdır.
Oral gıdalara sıvılar ile başlanmalı hasta tolere ettikçe diyet açılmalıdır.

MOBİLİZASYON

Mümkün olan en kısa sürede hasta ayağa kaldırılmalıdır.
Hastaların hareketli olmaları,
– iyileşme sürecini hızlandırır
– derin ven trombozu riskini azaltır
– pulmoner komplikasyonları azaltır
– hastaların gıda isteklerini arttırır.
Hasta yataktan kaldırılırken yaralarındaki ağrıyı azaltmak için önce yan yatırılıp sonra yavaşca kaldırılır.
İlk kaldırmada ortostatik hipotansiyon sık bir sorundur. Bu nedenle hastalar yatağın kenarında 3-5 dakika oturtulmalıdır.

PULMONER BAKIM

Elektrolit dengesizliği , abdominal distansiyon ve ağrı vital kapasiteyi azaltabilir.
Derin nefes alma ve öksürme ameliyat sonrası dönemde bronşial sistemdeki sekresyonların atılması açısından çok önemlidir.Gerktiğinde buhar ile bu sekresyonların yumuşatılması sağlanabilir.

DERİN VEN TROMBOZU

Hergün bacak çevresi ölçülmelidir veya bacak ve uyluğun palpasyonu ile ağrı veya gerginlik araştırılmalıdır.
Ameliyat sırasında masada uzun süreli yatış alt extremitede kanın göllenmesine ve DVT riskinde artışa neden olur.
Ameliyat sırasında ve sonrasında alt extremitelerin elastik bandajlarla sarılması ve erken mobilizasyon etkin yöntemlerdir.
DVT olduğunda ise antikoagulan tedavi fatal pulmoner emboliyi engellemek için biran evvel başlanmalıdır.

YARA BAKIMI

– Vitamin C eksikliği , hipoproteinemi , kusma , öksürük , abdominal distansiyon , infeksiyon , kortizon ve immun supressif ajanların kullanılması yara iyileşmesini geciktirir.
– Yara infeksiyonu genellikle ameliyat sonrası üçüncü günden sonra görülür , infeksiyonun varlığında yarada ağrı , kızarıklık , şişlik ve sıcaklık hissedilir. Bu durumda yapılacak ilk iş yaradaki absenin drene edilmesidir.
– Yaradan aniden bol miktarda seröz bir sıvının gelmesi ise fasyanın ayrılmış olduğunu düşündürür.
– Eğer abdominal organlar dışarı çıkıyorsa hasta hemen ameliyathaneye alınarak fasya tamir edilmelidir.

AMELİYAT SONRASI ENFEKSİYONLAR

– Ameliyat sonrası enfeksiyonun önlenmesinde en etkili yol iyi bir cerrahi tekniktir.
– Profilaktik antibiyotik kullanımının 24 saatten uzun süreli olmasına gerek yoktur. Tek doz antibiyotik proflaksisi infeksiyon saptanmadığı sürece yeterlidir.
Ateş
İlk 48 saatte ———–> Atelektazi, pnömoni
48 saat sonrasında ——> Stafilokoksik yara enfeksiyonları, pnömoni,septisemi , intravenöz kateter enfeksiyonları, anastomoz kaçakları en sık nedenlerdir.

SON SÖZ

Ameliyat sonrası dönemde hasta ile ilgili tüm sorunlardan cerrah sorumludur. Cerrah sadece cerrahi teknik konusunda değil hasta ile ilgili, tüm sorunlara çözüm getirebilmelidir.
Ameliyat sonrası gelişen bir MI veya serebral trombüsten cerrah sorumlu tutulmayabilr ancak bu komplikasyonların ameliyatın indirek bir komplikasyonu olduğu unutulmamalıdır.
Bir cerrahın başarısı yapacağı iyi ameliyatla sınırlı kalamaz.gerçek başarılı bir cerrah iyi bir ameliyat öncesi ,ameliyat sırasında ve sonrasında tedavi sağlayan cerrahtır.
Cerrahın tek görevinin iyi bir ameliyat yapmak değil , hastayı iyileştirmek olduğu hiç akıldan çıkarılmamalıdır.