Perkütan Cerrahi
PCNL NEDİR?
Böbrek taşları 1970’ li yıllara kadar açık cerrahi yöntem ile tedavi edilmekteydi. İlk defa 1976 yılında başlayan perkütan cerrahi, minimal invaziv bir yöntem olarak tüm böbrek taşlarının tedavisinde açık cerrahiye tercih edilen standart bir yöntem halini almıştır. Hastalara, ağrı çekmeden ve kısa sürede sosyal yaşama dönebilme imkanı veren kesisiz kapalı bir ameliyat yöntemidir.
HANGİ TEDAVİLERDE TERCİH EDİLİR?
Perkütan Nefrolitotomi yöntemi taşların büyük olduğu böbreğin özellikle alt kısmında yerleşmiş büyük taşlarda; taşla birlikte böbrek çıkışında daralma meydana gelmesi durumunda (dışarıdan damar basıncı hariç) ve ya ESWL (taş kırma) nin etkili olamayacağı durumlarda tercih edilir.
AMELİYAT NASIL YAPILIR?
Mesaneden yerleştirilen teleskop ile mesaneye girilip üretere (idrarın böbrekten mesaneye taşınmasını sağlayan tüp) kateter konulur. Kontrast maddenin bu tüpün içinden böbreğe doğru enjekte edilmesi ile böbrek bu işlem sırasında x-ray ışınlarıyla görüntülenir. Hasta yüzüstü pozisyonda yerleştirildikten sonra bel bölgesinde bir iğne ile böbreğe girilerek x-ray rehberliğinde ciltten böbreğe ulaşan bir yol oluşturulur. Ardından bu yol genişletilir. Bu yoldan nefroskop adı verilen optik cihazla böbreğe girilerek böbrek içi kontrol edilir. Böbrek içindeki taşlar veya diğer patolojiler görüntülendikten sonra gerekli tedavi aynı seansta aynı yoldan uygulanır. Eğer taşlar var ve çıkarılmak için çok büyükse laser, pnömatik ve ultrason güç kaynaklarını kullanan özel cihazlarla taşlar kırılır ve vücut dışarısına alnır. Kitle veya tümör varlığında bu lezyon kazınarak çıkarılabilir.
Operasyon sonrasında böbreğe yerleştirilen ve ilk giriş deliğinden çıkan bir kateter (nefrostomi) veya bir ucu böbrekte bir ucu mesanede olan double-j adı verilen bir kateter yerleştirilir. Hastada nefrostomi kateteri varsa operasyondan 2 veya 3 gün sonra nefrostomi çıkarılmadan önce kontrast madde enjeksiyonu ile böbrek röntgen ile değerlendirilir (antegrad pyelografi). Eğer herhangi bir tıkanma yoksa tüp çıkartılır. Yara yerinden birkaç günlük sızıntı oluşabilir sıklıkla kendiliğinden kesilir. Eğer double-j kateter takıldıysa 1-3 ay arasında sistoskopi eşliğinde çekilir. Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır. Ameliyatın başarısı taşların tamamen (0.5 cm’den büyük taş parçasının kalmaması) temizlemesi ve mevcut tıkanıklığın giderilmesidir. Taşın büyük olması yada çok sayıda olması başarı şansını düşürmekte ve ESWL, tekrar perkütan cerrahi girişimi veya üretere düşen taşlara üreterorenoskopi uygulanmasını gerektirebilmektedir. Ameliyatın başarı şansı taşın yapısı, sayısı, büyüklüğü ve böbrekteki yerleşim yerine göre değişmekle birlikte %80-98 arasında değişmektedir.
NEDEN PCNL?
Cerrahi büyük kesiler kullanılmamaktadır,
Doku bütünlüğü bozulmamaktadır,
Hastane kalış süresi çok daha kısadır,
Gerektiğinde mükerrer uygulama şansı vardır,
Açık cerrahiye gereksinimi yok denecek kadar azaltmıştır.
HANGİ TEDAVİLERDE TERCİH EDİLİR?
Perkütan Nefrolitotomi yöntemi taşların büyük olduğu böbreğin özellikle alt kısmında yerleşmiş büyük taşlarda; taşla birlikte böbrek çıkışında daralma meydana gelmesi durumunda (dışarıdan damar basıncı hariç) ve ya ESWL (taş kırma) nin etkili olamayacağı durumlarda tercih edilir.
AMELİYAT NASIL YAPILIR?
Mesaneden yerleştirilen teleskop ile mesaneye girilip üretere (idrarın böbrekten mesaneye taşınmasını sağlayan tüp) kateter konulur. Kontrast maddenin bu tüpün içinden böbreğe doğru enjekte edilmesi ile böbrek bu işlem sırasında x-ray ışınlarıyla görüntülenir. Hasta yüzüstü pozisyonda yerleştirildikten sonra bel bölgesinde bir iğne ile böbreğe girilerek x-ray rehberliğinde ciltten böbreğe ulaşan bir yol oluşturulur. Ardından bu yol genişletilir. Bu yoldan nefroskop adı verilen optik cihazla böbreğe girilerek böbrek içi kontrol edilir. Böbrek içindeki taşlar veya diğer patolojiler görüntülendikten sonra gerekli tedavi aynı seansta aynı yoldan uygulanır. Eğer taşlar var ve çıkarılmak için çok büyükse laser, pnömatik ve ultrason güç kaynaklarını kullanan özel cihazlarla taşlar kırılır ve vücut dışarısına alnır. Kitle veya tümör varlığında bu lezyon kazınarak çıkarılabilir.
Operasyon sonrasında böbreğe yerleştirilen ve ilk giriş deliğinden çıkan bir kateter (nefrostomi) veya bir ucu böbrekte bir ucu mesanede olan double-j adı verilen bir kateter yerleştirilir. Hastada nefrostomi kateteri varsa operasyondan 2 veya 3 gün sonra nefrostomi çıkarılmadan önce kontrast madde enjeksiyonu ile böbrek röntgen ile değerlendirilir (antegrad pyelografi). Eğer herhangi bir tıkanma yoksa tüp çıkartılır. Yara yerinden birkaç günlük sızıntı oluşabilir sıklıkla kendiliğinden kesilir. Eğer double-j kateter takıldıysa 1-3 ay arasında sistoskopi eşliğinde çekilir. Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır. Ameliyatın başarısı taşların tamamen (0.5 cm’den büyük taş parçasının kalmaması) temizlemesi ve mevcut tıkanıklığın giderilmesidir. Taşın büyük olması yada çok sayıda olması başarı şansını düşürmekte ve ESWL, tekrar perkütan cerrahi girişimi veya üretere düşen taşlara üreterorenoskopi uygulanmasını gerektirebilmektedir. Ameliyatın başarı şansı taşın yapısı, sayısı, büyüklüğü ve böbrekteki yerleşim yerine göre değişmekle birlikte %80-98 arasında değişmektedir.
NEDEN PCNL?
Cerrahi büyük kesiler kullanılmamaktadır,
Doku bütünlüğü bozulmamaktadır,
Hastane kalış süresi çok daha kısadır,
Gerektiğinde mükerrer uygulama şansı vardır,
Açık cerrahiye gereksinimi yok denecek kadar azaltmıştır.
