TAŞ HASTALIĞI
Böbrek Taşları Nedir?
Üriner sistemin çeşitli yerlerinde oluşmuş kristal benzeri yapılardır. Taşlar küçük olarak başlar daha sonra büyür. Taş oluşumu, şekli ve büyümesi kristallerin tipi ve miktarına ve idrardaki tüm kimyasal maddelere bağlıdır. Taşın büyümesi idrardaki "promotor (uyarıcı)" denilen maddelerce hızlandırılabilir, "inhibitör (engelleyici)" denilen kimyasal maddelerle yavaşlatılabilir ya da durdurulabilir.
Taşlar hemen hemen herzaman böbrekte oluşur ve orda herhangi bir belirti vermeden kalabilir ve tedavi gerektirmez. Bununla beraber, tıkanıklığa yol açabilirler ya da normal idrar akımı ile üriner sistemden geçmeye çalışırlar. Düşmeye çalışan bir taşın oluşturduğu ağrı, genellikle ciddi şiddetli bir ağrıdır, sırtta, yanlarda ya da hayalarda hissedilebilir. Ağrı devamlı olabildiği gibi dalgalar halinde de gelebilir ve idrarda kan ile birlikte olabilir. Oluşturduğu ciddi şikayetlerden dolayı ağrı gerçek bir acil durumdur. Böbrek taşlarının nedeni hastaların %75’inde metabolik değerlendirme ile tespit edilebilmektedir. Bu değerlendirme taş, kan ve idrarın kimyasal yapısını analiz eder.
BÖBREK TAŞLARI ENGELLENEBİLİR Mİ?
Böbrek taşı oluşumuna öncülük eden birçok faktör vardır. Bunların arasında ailesel yatkınlık, böbrek anatomisinin belli anormallikleri, günlük tüketilen sıvı miktarının az olması sıktır. Bazı taşlara genetik bozukluklar ya da medikal hastalıklar neden olur (Gut, Yeme bozuklukları, bağırsak hastalıkları)
BÖBREK TAŞLARI NASIL TESPİT EDİLİR?
Bir böbrektaşı atağı (kolik) genellikle, ağrının yeri, tipi ve idrarda kan ile tanınabilir. Taş yeri ve büyüklüğünü tespit içjn özel testlere gerek vardır. Bunların başlıcaları, DÜSG, IVP (bir ilaç damarınızdan verilir, daha sonra bu ilaç idrara geçerek, böbrek yapısı ile ilgili bilgi verir), böbrek ultrasonu ve tomografidir.
BÖBREK TAŞINDAN NASIL KURTULANABİLİNİR?
Bütün taşlar tedavi gerektirmez. Herhangi bir belirti vermeyen tıkanıklık yaratmayan ve üriner sisteme hasar verme riski olmayan taşlar gözlem için aday olabilirler. Taşların %80’i siz herhangi bir tıbbi yardım yapmadan kendiliğinden idrar ile çıkar. Eğer taş kendiliğinden düşecek kadar büyük değilse dışardan taş kırma, veya endoskopik yolla taşkırma uygulanabilir.
TEDAVİ METODLARI NELERDİR?
Eğer bir taşın tedaviye ihtiyacı varsa, tedavinin amacı taşın ortadan kaldırılmasıdır. Tedavi metodları genellikle taşın yerine ve büyüklüğüne göre seçilir.
1-) ESWL
2-) Perkütan Yolla Taş Kırılması
3-) Üreterorenoskopi
4-) Laparoskopi
BÖBREK TAŞLARI
-Şok dalgaları ile taş kırımı (ESWL)
-Perkütan Litotripsi: Bir endoskop ciltten direk olarak böbreğe yerleştirilir ve taş endovizyon eşliğinde kırılır.
-Bir kesi ile açık ameliyatla taş çıkartılır.
ÜRETER TAŞLARI
ESWL
Üreterorenoskopi
Açık Cerrahi
Laparoskopik Cerrahi
MESANE TAŞLARI
-Endoskopik çıkarma
-Açık cerrahi
HANGİ TEDAVİ ŞEKLİ BENİM İÇİN EN İYİSİDİR?
Taş tedavi şekillerinin avantaj ve dezavantajları vardır. Bazen en iyi sonucu elde etmek için bazı tedavilerin birlikte uygulanması gerekir. Hangi tedavinin uygulanacağı kararı birçok faktöre bağlıdır. Taş büyüklüğü, lokalizasyonu, içeriği ve sertliği önemlidir. Aynı şekilde üriner sistemin anatomisi, tıbbi hikayesi ve sağlık durumu da önemlidir. Tüm bu faktörler uygun tedaviyi seçerken göz önünde bulundurulmalıdır. Hasta olarak sizin sorumluluğunuz karara ve tedavi seçimine katılmanızdır. Her tedavi şeklinin avantaj ve dezavantajlarını doktorunuzla konuşmak ve tartışmak sizin hakkınızdır. Sadece doğru ve iyi bilgilendirme ile en iyi tedavi şekli verilebilir.
ÜRETRA DARLIĞI
Üretra idrarın mesaneden vücut dışına çıktığı kanaldır. Üretra darlığı inflamasyon, skar dokusu, doğumsal anomaliler, nadiren detümöral oluşumlara bağlı gelişir. Üretra darlığı idrar akımını engeller, zayıf ve zor işemeye neden olur. Şiddetli darlığı olan olgularda tehlikeli idrar retansiyonu (idrar yolunun tıkanması, idrarın hiç yapılamaması ve mesanenin boşalmaması) gelişebilir.
Kronik idrar retansiyonu üriner sistem enfeksiyonu, mesane distansiyonu ve böbrek yetmezliğine sebep olabilir.
Üretra darlığı genellikle erkeklerde gelişir. Çünkü erkeklerde üretra daha uzundur ve travmaya daha yatkındır.
ÜRETRA DARLIĞINA BAĞLI ŞİKAYETLER;
– Ağrılı işeme
– Zor işeme
– Yavaş idrar akımı
– Sık idrara çıkma
– Sancılı işeme
– İdrar kaçırma
– İdrarda ve semende kan
– Peniste şişme
EN SIK NEDENLERİ
– Pelvis veya alt karında ağrı
– Spora bağlı travmalar
– Trafik kazaları
– Üretraya yapılan tıbbi girişimler
– Cinsel yolla bulaşan hastalıklara bağlı enfeksiyonlardır.
TANI
Hasta şikayetlerini ve üretra bölgesiyle ilgili geçmişte geçirdiği kaza, enfeksiyon gibi olayları anlatır.
Daha sonra ilgili tetkikler istenir
– Üroflovmetri
– Sistoüretroskopi
– Retrograd üretrografi
– Ultrasonografi
– Kan ve idrar testleri, üretra kültürü
TEDAVİ
– Antibiyotik
– Üretra dijatasyonu (Genişletme)
– İnternal Üretrotomi
– Stent yerleştirme
– Açık cerrahi rekonstrüksiyon
